3 Ongelooflijke verhalen van gevangenen uit Auschwitz Birkenau

Iedereen heeft wel eens gehoord van het voormalige Duitse Nazi-concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. Velen weten ook dat dit de grootste doodsfabriek ter wereld was. De meeste mensen die per trein in Auschwitz-Birkenau aankwamen, werden onmiddellijk naar de gaskamers gestuurd om te sterven. Anderen werden gedwongen tot zwaar werk in zeer slechte leefomstandigheden. De gevangenen leden aan extreme honger en verschillende ziekten. Verdriet, angst, woede en pijn zijn de gevoelens die ons begeleiden als we erover durven nadenken. Bij het lezen over Auschwitz of het bekijken van documentaires, horen we vaak cijfers, cijfers die de omvang van de Nazi-misdaden laten zien. Auschwitz-Birkenau heeft honderdduizenden verhalen, allemaal tragisch, maar is er plaats voor positieve emoties in deze omvang van lijden? Voor liefde? Voor kunst? Deze keer willen we ons richten op het portretteren van precies dat, het lot van enkele mensen, en enkele (van de ontelbare) verbazingwekkende en adembenemende verhalen van Auschwitz-gevangenen vertellen.

De Ontsnapping van Geliefden

Een van de meest ontroerende verhalen is de ontsnapping van Jerzy Bielecki en de Poolse Joodse Cyla Cybulska. Bielecki kwam op 13 juni 1940 aan in Auschwitz tijdens het eerste massatransport. Hij werd gearresteerd tijdens een poging om naar Hongarije te gaan om zich aan te sluiten bij het Poolse leger in Frankrijk. Cyla werd samen met haar familie op 21 januari 1943 overgeplaatst vanuit het getto in Łomża naar Auschwitz. Ze begon te werken in dezelfde molen als Bielecki. Hoewel contacten tussen mannelijke en vrouwelijke gevangenen verboden waren, slaagden ze erin om te praten en later stiekem af te spreken. Rond deze tijd begonnen de nazi's steeds meer Joodse gevangenen te vermoorden. De geliefden besloten te ontsnappen uit Auschwitz. In hun plan kregen ze veel hulp van hun vriend, Tadeusz Srogi, die in een magazijn werkte. Op 21 juli 1944 nam Bielecki, verkleed als een SS-man, Cyla mee voor een verzonnen ondervraging. Met hulp van lokale mensen slaagden ze erin om dicht bij Krakau te komen, waar Cyla zich verstopte en Jerzy zich aansloot bij het Poolse leger. Na een paar maanden kwam ze erachter dat Jerzy was overleden en emigreerde ze na de oorlog naar de Verenigde Staten. Hij kwam terug en ontdekte dat ze was gestorven in Zweden. Door deze misinformatie kwamen ze na 39 jaar achter elkaars lot. Cyla kwam per ongeluk een ongelooflijk verhaal over een strijder te weten en herkende hem als Jerzy. Ze ontmoetten elkaar in 1983; Bielecki stond haar op de luchthaven op te wachten met een boeket van 39 rozen.

Stanisława Leszczyńska - Auschwitz-vroedvrouw

Stanisława Leszczyńska de domo Zembrzycka (1896-1974) was een Poolse vroedvrouw die actief was van 1922 tot 1957. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was ze betrokken bij de Nationale Gewapende Strijdkrachten. Op 20 februari 1943 werd ze samen met haar familie gearresteerd en naar Auschwitz gestuurd. Omdat ze haar licentie bij zich wist te houden, mocht ze van de kampleiding als vroedvrouw werken. Sinds 1943 werden de baby's die in het kamp werden geboren niet meer gedood; deze beslissing was waarschijnlijk ingegeven door ongeloof dat ze onder zulke vreselijke omstandigheden zouden overleven. Ze begon met werken zodra ze in het kamp arriveerde. De baby's werden geboren op de schoorsteenpijp langs de barak, wat de enige kans was om tijdens de winter een beetje warmte te krijgen (hoewel dit meestal niet werkte). Tijdens de twee jaar gevangenschap slaagde ze erin om ongeveer 3000 baby's ter wereld te brengen die, samen met hun moeders, de bevalling overleefden ondanks de verschrikkelijke omstandigheden, gebrek aan water, medicijnen en aanvallen van ratten en insecten. Dit betekent dat ze veel betere resultaten behaalde dan de beste Duitse klinieken destijds. Na haar dood werd Stanisława benoemd tot Gods dienares en is ze een van de beschermheiligen van vroedvrouwen.

Dita Kraus - De Bibliothecaresse van Auschwitz en haar kleinste bibliotheek ter wereld

Dit verhaal bleef meer dan 60 jaar verborgen voor de wereld, maar toen begon de Spaanse schrijver Antonio Iturbe te praten met Dita Kraus (geboren Polach), een 90-jarige overlevende van Auschwitz en Bergen-Belsen. Toen Dita 14 jaar was, in 1942, werden zij en haar ouders naar Auschwitz gestuurd, naar het familieblok. De sanitaire omstandigheden waren net zo verschrikkelijk als overal elders in het kamp, maar de nazi's lieten moeders en kinderen bij elkaar; tot op de dag van vandaag weten we niet wat het doel was van zo'n uitzondering. In deze vreselijke, ontmenselijkende plek probeerden gevangenen niet alleen te overleven, maar ook om hun kinderen een beetje normaliteit te geven. Fredy Hirsch, een Duits-Joodse atleet, was een leider van het blok. Hij zorgde voor 10 boeken die Dita en een onbekende jongen verzorgden. Ze moesten de boeken elke nacht op een andere plaats verstoppen en overdag delen. De boeken werden uit de bagage van de gevangenen gesmokkeld. De titels omvatten onderwerpen als een dissertatie over meetkunde en een korte geschiedenis van de wereld. Zoals Dita zich herinnert: "ze waren niet grappig, maar ze werden zeer goed verzorgd". De kleine bibliotheek bestond slechts 6 maanden, waarna het familieblok niet meer functioneerde; de meeste bewoners stierven in de gaskamers. Dita en haar moeder werden naar het Bergen-Belsen-kamp gestuurd. Hoewel de meeste lezers een wreed lot ondergingen, heeft de kleine bibliotheek zeker veel mensen geholpen de nachtmerrie te overleven.

Dit zijn slechts drie van duizenden verhalen uit het kamp Auschwitz-Birkenau. Elke persoon die door de poorten van het kamp ging, had zijn eigen verhaal. We moedigen daarom aan om deze plek te bezoeken, niet alleen om tastbaar bewijs van de Nazi-misdaad te zien, maar ook om meer te horen en te leren van de museumgids en natuurlijk om de plaatsen te ontdekken die geassocieerd zijn met de helden van deze verhalen.

Wstecz